ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان، در راستای توسعه صنایع دانش بنیان مرتبط با انرژی های تجدیدپذیر و توسعه بازار برای این صنایع و تولید برق پاک در محل مصرف، صنایع با قدرت مصرف بیشتر از یک مگاوات را موظف می کند که معادل یک درصد (۱%) از برق مورد نیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاه های تجدیدپذیر تأمین کنند. این میزان در پایان سال پنجم حداقل به پنج درصد (۵%) می رسد.

در صورت عدم رعایت این قانون، وزارت نیرو موظف است درصد مذکور از برق مصرفی این صنایع را با تعرفه برق تجدیدپذیر محاسبه نموده و از صنایع أخذ نماید. مبالغ فوق ضمن تفکیک از قبوض برق، به شرح زیر هزینه می شود:

• • ۵۰% آن مستقیماً صرف خرید تضمینی برق تجدیدپذیر می شود.
    
  • ۲۵% آن پس از واریز به حساب خزانه داری کل کشور به حساب معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور واریز می گردد تا صرف حمایت از آزمایشگاه ها، شرکت های دانش بنیان و شتاب دهنده ها و سایر موارد مرتبط با توسعه برق گردد.
  • مابقی از طریق خزانه داری کل کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران صرف پرداخت تسهیلات کم بهره به بخش خصوصی جهت احداث نیروگاه های تجدیدپذیر کوچک مقیاس می شود.

صدور این قانون با استقبال گسترده فعالان حوزه انرژی های تجدیدپذیر مواجه شد. آنها معتقدند که این قانون می تواند به توسعه سریع و پایدار این حوزه در کشور کمک کند.

اخبار مرتبط با ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان:

• 1401/06/02: هیئت وزیران آیین نامه اجرایی ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان را تصویب کرد.
• 1401/06/03: معاون علمی و فناوری رئیس جمهور از آغاز ابلاغ دستورالعمل اجرایی ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان خبر داد.
• 1401/07/01: سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) اعلام کرد که تاکنون 400 واحد صنعتی مشمول ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان، نسبت به ثبت اطلاعات خود در سامانه اقدام کرده اند.
• 1401/08/01: معاون وزیر نیرو از آغاز خرید تضمینی برق از نیروگاه های تجدیدپذیر احداث شده توسط صنایع مشمول ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان خبر داد.

برآوردهای اولیه از اجرای ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان:

بر اساس برآوردهای اولیه، اجرای ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان می تواند منجر به افزایش ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور به میزان 500 مگاوات در سال اول، 1500 مگاوات در سال دوم، 3000 مگاوات در سال سوم، 5000 مگاوات در سال چهارم و 7500 مگاوات در سال پنجم شود. همچنین، این قانون می تواند به اشتغالزایی بیش از 100 هزار نفر در حوزه انرژی های تجدیدپذیر کمک کند.

البته، اجرای این قانون با چالش هایی نیز مواجه است. یکی از این چالش ها، تامین مالی احداث نیروگاه های تجدیدپذیر توسط صنایع است. به همین دلیل، دولت برنامه هایی را برای حمایت از این صنایع در نظر گرفته است. همچنین، یکی دیگر از چالش ها، تأمین زمین مورد نیاز برای احداث نیروگاه های تجدیدپذیر است. در این زمینه، دولت به وزارتخانه های راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی مأموریت داده است که زمین مورد نیاز صنایع مشمول ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان را تأمین کنند.